Triệu chứng, 4 cách điều trị ngộ độc Phospho hữu cơ hiệu quả

Thuốc trừ sâu phospho hữu cơ được dùng rất phổ biến trong nông nghiệp để diệt nhiều loại côn trùng trên cây trồng hay loại bỏ ký sinh trùng như rận, chấy ở người và động vật. Chính vì độ phổ biến này mà các trường hợp bị ngộ độc thuốc trừ sâu Phospho hữu cơ ngày càng nhiều hơn. Để thoát khỏi tình trạng nguy hiểm khi bị ngộ độc Phospho hữu cơ, dưới đây là các triệu chứng và cách điều trị mà bạn nên tham khảo.

Tìm hiểu về tình trạng ngộ độc Phospho hữu cơ

Phospho hữu cơ là loại hóa chất nằm trong nhóm ức chế cholinesterase. Trong nhiều các trường hợp ngộ độc nhập viện thì ngộ độc Phospho hữu cơ chiếm tỷ lệ khá cao. Chính vì vậy, việc tìm hiểu về việc ngộ độc thuốc bảo vệ thực vật nhóm Phospho hữu cơ là điều vô cùng cần thiết.

Hợp chất Phospho hữu cơ thường rất dễ hấp thụ qua da, hô hấp và đường tiêu hóa. Nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng ngộ độc Phospho hữu cơ chính là dùng sai cách, tai nạn hoặc dùng với mục đích tự tử. Trong đó, tùy vào mức độ và cách thức nhiễm độc Phospho hữu cơ mà các triệu chứng cũng sẽ khác nhau. Thông thường, thời gian từ khi bị nhiễm độc Phospho hữu cơ đến khi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng sẽ dưới 12 tiếng.

Trên thực tế, tình trạng ngộ độc Phospho hữu cơ rất hiếm khi bị động do việc phơi nhiễm. Trường hợp bị nhiễm độc Phospho hữu cơ phổ biến nhất vẫn là do những người tìm cách tự tử bằng thuốc do trầm cảm.

Các đặc điểm lâm sàng khi bị ngộ độc Phospho hữu cơ

Khi bị ngộ độc Phospho hữu cơ, cơ thể nạn nhân sẽ xuất hiện các triệu chứng từ nhẹ đến nặng như hội chứng trung gian, hội chứng thần kinh muộn và cuối cùng là cholinergic. Tuy nhiên thông thường, để phục vụ tốt cho việc cấp cứu người bị ngộ độc Phospho hữu cơ, người ta sẽ tập trung vào hội chứng Cholinergic. Hội chứng này sẽ bao gồm 3 thành phần khác là:

Hội chứng Muscarin ở người bị ngộ độc Phospho hữu cơ

Cơ chế hoạt động của hội chứng Muscarin

Bắt đầu từ việc ức chế acetylcholinesterase, hội chứng Muscarin có thể khiến cho sự phân hủy acetylcholine bị giảm, từ đó gây ra tình trạng kích thích hậu phó giao cảm.

Biểu hiện của hội chứng Muscarin

Nạn nhân bị co thắt cơ trơn và phế quản gây ra tình trạng tức ngực, buồn nôn, bị đau bụng, tiêu chảy, đồng thời đồng tử cũng co lại. Ngoài ra còn có một số biểu hiện nặng hơn khác như tăng tiết dịch phế quản, tự chảy nước mắt, gây ra tình trạng giảm nhịp tim, tim đập chậm, huyết áp bị hạ, tiểu không tự chủ.

Hội chứng Nicotin – Thành phần phổ biến của Cholinergic

Cơ chế của hội chứng Nicotin

Bản vận động bị tích tụ Acetylcholin gây ra hiện tượng rối loạn thần kinh cơ hoặc thần kinh giao cảm bị kích thích.

Biểu hiện khi mắc hội chứng Nicotin

Xuất hiện tình trạng cơ co giật, cứng cơ, yếu cơ. Bên cạnh đó, nạn nhân bị nhiễm độc Phospho hữu cơ còn có thể bị suy hô hấp do liệt cơ, da xanh xao và lạnh, loạn nhịp tim, tăng đường huyết và huyết áp.

Hội chứng thần kinh trung ương khi bị nhiễm độc Phospho hữu cơ

Hội chứng này xuất hiện do các tác động lên synap thần kinh ở não với các biểu hiện như: Kích động, cảm giác lo lắng và hồi hộp, chóng mặt, mất ngủ, thường xuyên gặp ác mộng, suy sụp tinh thần, buồn ngủ liên tục, lú lẫn, nói lắp, thậm chí là hôn mê và mất phản xạ.

Bên cạnh các biểu hiện trên, người nhiễm độc Phospho hữu cơ còn có thể đối mặt với các triệu chứng khác như bị suy trung tâm hô hấp, tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim, cơ thể tím tái khó thở.

Thời gian tiến triển của các triệu chứng ngộ độc Phospho hữu cơ

Thông thường, các triệu chứng của tình trạng ngộ độc thuốc trừ sâu Phospho hữu cơ sẽ xuất hiện dưới 12 tiếng, cụ thể như sau:

• Chỉ vài giây sau khi nạn nhân bị nhiễm độc Phospho hữu cơ qua đường hô hấp.
• Từ vài phút đến vài giờ sau khi bị ngộ độc Phospho hữu cơ qua đường tiêu hóa.
• Triệu chứng sẽ nhẹ hơn khi nạn nhân bị nhiễm độc qua da.

Các triệu chứng ở người bị ngộ độc Phospho hữu cơ thường sẽ nặng hơn trong 2 ngày đầu, đôi khi sẽ kéo dài đến ngày thứ 5 và thậm chí là lâu hơn. Đối với các trường hợp nhiễm độc nặng, nạn nhân có thể bị tê liệt các trung tâm vận mạch và đây chính là nguyên nhân khiến người ngộ độc Phospho hữu cơ tử vong nhanh chóng.

Cách điều trị ngộ độc Phospho hữu cơ hiệu quả và phổ biến

Dùng biện pháp tẩy rửa kịp thời

Phương pháp tẩy rửa giúp người ngộ độc Phospho hữu cơ nhanh chóng loại bỏ được chất độc ra khỏi cơ thể bằng cách:

Nhiễm độc trên da

Cởi bỏ quần áo ngay lập tức và tiến hành tắm rửa thật sạch với sản phẩm xà phòng trung tính.

Ngộ độc Phospho hữu cơ qua đường hô hấp

Đưa nạn nhân ra khỏi vùng có chất độc ngay khi phát hiện và nghỉ ngơi ở nơi thoáng khí.

Ngộ độc thông qua đường tiêu hóa

Tiến hành rửa dạ dày bằng than hoạt tính hoặc thuốc tẩy để đẩy chất độc ra ngoài.

Điều trị ngộ độc với Atropin

Công dụng của Atropin

Atropin được dùng để trị ngộ độc thuốc bảo vệ thực vật nhóm Phospho hữu cơ với cơ chế đối kháng tác dụng của Acetylcholin lên trên hệ Muscarinic và hệ thần kinh trung ương.

Nguyên tắc sử dụng Atropin

Khi bệnh nhân được chẩn đoán là bị ngộ độc cấp Phospho, Atropin cần được duy trì tính ngấm với một số tiêu chuẩn như: Áp suất đường thở thấp; không đau bụng, tức ngực và buồn nôn; dừng việc co thắt và tăng tiết phế quản được biểu hiện thông qua việc phổi hết rales.

Thời gian sử dụng Atropin

Tùy thuộc vào từng bệnh nhân và tình trạng nhiễm độc, nhưng thường khoảng từ 3 đến 7 ngày. Chú ý nên giảm liều dùng Atropin càng sớm càng tốt.

Dùng P.A.M (Pralidoxime) để điều trị ngộ độc Phospho hữu cơ

Cơ chế sử dụng

P.A.M sẽ bắt đầu khử phosphoryl và có khả năng giải độc các phân tử organophosphate còn trong máu.

Nguyên tắc dùng P.A.M

Sau khi được chẩn đoán ngộ độc Phospho hữu cơ thì dùng càng sớm càng tốt.

Thời gian dùng

Tùy thuộc theo từng liệu trình điều trị nhiễm độc, thường sẽ dùng P.A.M ít nhất 3 đến 4 ngày đầu sau khi ngộ độc Phosphat hữu cơ.

Một số biện pháp điều trị ngộ độc thuốc trừ sâu Phospho hữu cơ khác

Hồi sức hô hấp

Đây là biện pháp cần được ưu tiên khi tiến hành điều trị ngộ độc Phospho hữu cơ. Biện pháp này sẽ giúp cho bệnh nhân nhiễm độc dễ thở hơn, đặt nội khí quản và giúp thông khí trong trường hợp suy hô hấp.

Bù nước và điện giải đúng cách

Trong quá trình điều trị ngộ độc, bệnh nhân rất dễ rơi vào tình trạng mất nước do nôn nhiều, bị tiêu chảy, không ăn uống được hay ngộ độc Atropin, dùng sai nước rửa dạ dày hoặc truyền quá nhiều dịch.

Hồi sức tuần hoàn cho bệnh nhân ngộ độc

Giúp cân bằng dịch, trong trường hợp bị tụt huyết áp sau khi bù dịch thì nên cho bệnh nhân nhiễm độc dùng thuốc vận mạch.

Bổ sung thêm dinh dưỡng

Đảm bảo được mức dinh dưỡng cần thiết thông qua đường truyền tĩnh mạch và tiêu hóa cho người bệnh.

Đối với bệnh nhân dùng Phospho hữu cơ để tự tử

Chăm sóc, vệ sinh cá nhân cho người bệnh. Đồng thời nên thăm khám an toàn, trị liệu tâm lý để giúp bệnh nhân sớm trở lại với cuộc sống bình thường.

Với những thông tin mang tính chất tham khảo về triệu chứng và các phương pháp điều trị ngộ độc Phospho hữu cơ trên đây, hy vọng bạn đã có thêm kiến thức để phòng tránh tốt nhất tình trạng nhiễm độc nguy hiểm này. Để tiếp tục cập nhật các thông tin bổ ích khác, đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo của Việt Nông và liên hệ ngay đến chúng tôi khi cần được tư vấn!