Thuốc bảo vệ thực vật là một thuật ngữ không còn quá xa lạ, nhất là đối với những người làm việc trong ngành nông nghiệp. Bắt nguồn từ thời Hy Lạp cổ đại, con người đã biết sử dụng các chất vô cơ để diệt côn trùng gây hại, đến cuối thế kỷ 19, thuốc trừ sâu mới bắt đầu phát triển, nhằm phục vụ sản xuất và bảo quản. Trong bài viết này hãy cùng Việt Nông tìm hiểu thuốc bảo vệ thực vật hay BVTV tiếng Anh là gì cũng như phân loại và cơ chế hoạt động của các loại thuốc bảo vệ thực vật nói chung.
Thuốc bảo vệ thực vật là gì?
Thuốc bảo vệ thực vật là các chất độc hại có nguồn gốc từ thiên nhiên hoặc hóa chất tổng hợp dùng để bảo vệ thực vật và nông sản trước sự tàn phá của các sinh vật có hại đối với tài nguyên thực vật. Các loài gây hại chính bao gồm sâu, bệnh, cỏ dại, chuột và các tác nhân khác.
Thuốc bảo vệ thực vật tiếng anh là gì?
Thuốc trừ sâu hay còn gọi là thuốc bảo vệ thực vật (tiếng Anh: crop protection agent, pesticide) có thể là một hợp chất hóa học hoặc tác nhân sinh học có khả năng ngăn chặn, tiêu diệt, xua đuổi hoặc xua đuổi hoặc hạn chế dịch hại.
Thuốc trừ sâu hay còn gọi là thuốc bảo vệ thực vật có tên tiếng Anh là crop protection agent, pesticide.
Phân loại thuốc bảo vệ thực vật
Thuốc bảo vệ thực vật gồm những loại nào, phân loại ra sao? Việc phân loại thuốc bảo vệ thực vật có thể được thực hiện theo nhiều cách như phân loại theo đối tượng kiểm soát (thuốc trừ sâu, thuốc diệt côn trùng,…) hoặc phân loại theo cơ sở hóa học (nhóm clo hữu cơ, nhóm lân hữu cơ,…). Thuốc trừ sâu có nguồn gốc khác nhau có độc tính và khả năng gây độc khác nhau.
Phân loại dựa trên các đối tượng sinh vật hại
Thuốc trừ sâu.
Thuốc đuổi nhện.
Thuốc trừ sâu.
Tuyến trùng.
Thuốc diệt cỏ.
Chất điều hòa sinh trưởng.
Thuốc đuổi ốc sên.
Thuốc đuổi chuột.
Phân loại theo gốc hóa học
Nhóm thuốc thảo mộc
Có độc tính cấp tính cao nhưng nhanh chóng bị phân hủy trong môi trường.
Nhóm thuốc trừ sâu vi sinh (Dipel, Thuricide, Xentari, NPV,…)
Rất ít độc hại đối với con người và sinh vật không gây hại.
Nhóm pyrethoide (hoa cúc tổng hợp)
Decis, Sherpa, Sumicidine, nhóm này dễ bay hơi và phân hủy tương đối nhanh trong môi trường và trong cơ thể người.
Các hợp chất pheromone
Các chất hóa học đặc biệt do một sinh vật tiết ra để kích thích hành vi của các sinh vật khác cùng loài.
Chất điều hòa sinh trưởng côn trùng (Applaud, Nomolt,…)
Là những chất dùng để điều hòa sinh trưởng của côn trùng. Chúng ngăn chặn côn trùng biến chất từ khi còn nhỏ đến khi trưởng thành hoặc buộc chúng phải trưởng thành từ rất sớm: Rất ít độc hại đối với con người và môi trường.
Nhóm clo hữu cơ
Nhóm này có độc tính cấp tính tương đối thấp nhưng tồn tại lâu trong cơ thể người, động vật và môi trường, gây độc mãn tính nên nhiều sản phẩm bị cấm hoặc hạn chế sử dụng.
Nhóm Organophosphat: Wofatox Bi-58,…
Nhóm này có độc tính cấp của các thuốc thuộc nhóm này tương đối cao, nhưng phân hủy trong cơ thể người và môi trường nhanh hơn so với nhóm clo hữu cơ.
Nhóm cacbamat: Bassa,Mipcin, Sevin,…
Đây là loại thuốc được sử dụng rộng rãi vì tương đối rẻ tiền, hiệu lực cao, tương đối độc và có khả năng phân huỷ tương đương với photphat hữu cơ.
Ngoài ra còn có nhiều chất khác có nguồn gốc hóa học, một số sản phẩm dầu mỏ được dùng làm thuốc trừ sâu.
Cơ chế hoạt động của thuốc bảo vệ thực vật
Tác dụng đường ruột hay còn gọi là tác dụng gây độc
Thuốc theo thức ăn (lá, vỏ cây,…) xâm nhập vào hệ tiêu hóa và gây ngộ độc cho sâu bệnh.
Tác dụng tiếp xúc
Khi phun vào cơ thể côn trùng hoặc côn trùng di chuyển trên thân, lá phun thuốc sẽ thấm qua da vào cơ thể sau đó gây độc cho côn trùng.
Tác dụng xông hơi
Thuốc ở thể khí (lỏng hoặc rắn nhưng có khả năng bay hơi thành khí) xâm nhập vào cơ thể côn trùng qua các lỗ thở qua đường hô hấp rồi gây độc cho côn trùng.
Tác dụng xâm nhập
Sau khi phun lên mặt lá, thân cây thuốc có khả năng xâm nhập vào bên trong mô cây và tiêu diệt sâu bệnh ẩn náu trong lớp mô đó.
Tác dụng nội hấp (tiêu)
Khi phun lên cây hoặc bôi vào gốc thuốc có khả năng thẩm thấu vào bên trong và di chuyển đến các bộ phận khác của cây, gây độc cho côn trùng chích hút nhựa cây. .
Thuốc gây ngán
Sâu vừa bắt đầu ăn các bộ phận của cây bị nhiễm thuốc gây ngán sẽ bỏ ngay và bỏ ăn, cuối cùng sâu sẽ chết vì đói.
Tác dụng xua đuổi
Thuốc buộc dịch hại di chuyển ra khỏi bộ phận bị phun thuốc nên không gây hại cho cây trồng.
Cơ chế tác động của thuốc trừ sâu vi sinh
Thuốc trừ sâu do vi khuẩn Bacillus thuringiensis tiết ra gây bệnh cho sâu bệnh bằng độc tố do vi sinh vật tiết ra. Giun ăn các loại thuốc có chứa bào tử vi khuẩn, trong ruột sâu, vi khuẩn phát triển và sinh ra độc tố.
Trên đây là khái quát về thuốc bảo vệ thực vật cũng đã giải đáp được thắc mắc thuốc bảo vệ thực vật (hay gọi tắt là BVTV) tiếng Anh là gì. Nếu còn thắc mắc, liên hệ Việt Nông để được giải đáp nhé. Đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo của Việt Nông để có thêm cho mình nhiều kiến thức hữu ích về trồng, chăm sóc cây trồng.
